Periyodik Kontroller

25 Nisan 2013 tarihinde 28628 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ yayınlanmıştır. 24 Nisan 2017’de yönetmelikte belli değişiklikler olmuş.Revize edilmiştir.

20 Haziran 2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm işyerlerini kapsar (30. ve 31. madde)

9 Ocak 1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2. ve 12. maddelerine dayanılarak ve 3 Ekim 2009 tarihli ve 2009/104/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.

İş Ekipmanları Bu Kapsama Girmektedir.İş ekipmanı; İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ve tesisattır.


PERİYODİK KONTROL Nedir?

İş ekipmanlarının, Yönetmelikte öngörülen aralıklarda ve belirtilen yöntemlere uygun olarak, yetkili kişilerce yapılan muayene, deney ve test faaliyetleridir.


Periyodik Kontroller Ne İşimize Yarar?

1. İş kazalarının önüne geçer

2. Makine ve cihazların güvenli olarak kullanılmasını sağlar.

3. Verimli çalışma koşullarını düzenler.

4. Makinelerin ömrünün uzamasına katkıda bulunur.

5. İnsan-makine ilişkisine katkıda bulunur.

6. Çevre kirlenmesinin önüne geçer.

7. Üretimin verimleştirir.


PERİYODİK KONTROLLERİN Önemi Nedir?

Çalışma koşulları ve zamana bağlı olarak basınçlı kaplar ve kaldırma makinaları zaman içerisinde bozulmaya ve deforme olmaya başlar. Bu süreç ilerledikçe makinaların ömrü git gide tükenir. Sürekli bakım ile bu durum geciktirilebilir .Yalnızca yapılacak olan periyodik kontroller ile makinaların emniyetli bir şekilde çalışıp çalışmayacağı belirlenebilir. Periyodik kontroller esnasında kontrolü yapılan cihaza ait tüm genel ve kritik noktalar incelenerek kayıt altına alınır.


Periyodik Muayeneyi Yapmaya Yetkili Kişi Kimdir?

Bazı istisnalar hariç ilgili branşlardan mühendis, tekniker ve yüksek teknikerler yapmaktadır.

Periyodik kontrol yapacak kişilerin eğitim alması, periyodik kontrol yapacak kuruluşların ise hizmet yeterliliği belgesi alması veya akredite olması zorunludur.

İş ekipmanları için periyodik kontrol yapacak kişilere eğitim alma yükümlülüğü tamamlanıncaya kadar geçici kayıt numarası verilir. İş ekipmanlarının periyodik kontrolleri için belirlenen süre içerisinde

eğitim alma yükümlülüğünü yerine getirmeyenler ilgili iş ekipmanının periyodik kontrolünü yapamaz ve rapor düzenleyemez.

İşverenin İş Ekipmanı Kontrollerinde Yükümlülükleri Var Mıdır?

- İşveren, işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için gerekli tüm tedbirleri alır.
- İşveren; İş ekipmanını seçerken işyerindeki özel çalışma şartlarını, sağlık ve güvenlik yönünden tehlikeleri göz önünde bulundurarak, ekipmanın kullanımının ek bir tehlike oluşturmamasına dikkat eder.
- İşveren; İş ekipmanının, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden tamamen tehlikesiz olmasını sağlayamıyorsa, kabul edilebilir risk seviyesine indirecek uygun önlemleri alır.
- İşveren, iş ekipmanının kullanımı süresince, yeterli bakımını yaptırarak gerekli önlemleri alır.
- İşveren, işyerinde kullanılan iş ekipmanının, uygun güvenlik düzeyinde olmasını sağlar.
- Asgari sağlık ve güvenlik gereklerinin uygulanmasında, çalışanların iş ekipmanı kullanımı sırasındaki duruş pozisyonları ve çalışma şekilleri ile ergonomi prensipleri işverence tam olarak dikkate alınır.
- İşveren, iş ekipmanları ve bunların kullanımına ilişkin olarak çalışanların bilgilendirilmesinde yükümlüdür.
- İşverence iş ekipmanını kullanmakla görevli çalışanlara, bunların kullanımından kaynaklanabilecek riskler ve bunlardan kaçınma yollarına ilişkin eğitim almaları sağlanır.
- İş ekipmanının tamiri, tadili, kontrol ve bakımı konularında çalışanlara işverenlerce yeterli özel eğitim verilir.


Periyodik Kontrole Dair İş Ekipmanları Nelerdir?

- Basınçlı kap ve tesisatlar

Buhar Kazanları, Kalorifer Kazanları, Taşınabilir Gaz Tüpleri (Dikişli, Dikişsiz), Taşınabilir Asetilen Tüpleri, Manifoldlu Asetilen Tüp Demetleri, Sıvılaştırılmış Gaz Tankları (LPG, Ve Benzeri) (Yerüstü), Sıvılaştırılmış Gaz Tankları (LPG, Ve Benzeri) (Yer Altı), Kullanımdaki LPG Tüpleri, Basınçlı Hava Tankları, Kriyojenik Tanklar, Tehlikeli Sıvıların Bulunduğu Tank Ve Depolar, LPG Tanklarında Bulunan Emniyet Valfleri
- Kaldırma ve iletme ekipmanları

Kaldırma Ve/Veya İletme Araçları , Asansör (İnsan Ve Yük Taşıyan), Yürüyen Merdiven Ve Yürüyen Bant, İstif Makinesi (Forklift, Transpalet, Lift), Yapı İskeleleri
- Tesisatlar

Elektrik Tesisatı, Topraklama Tesisatı, Paratoner, Akümülatör, Transformatör, Yangın Tesisatı Ve Hortumlar, Motopomplar, Boru Tesisatı, Yangın Söndürme Cihazı, Havalandırma Ve Klima Tesisatı
- Tezgahlar


Kaldırma Araçları Periyodik Kontrolleri Nedir? Kim Yapar?

Kaldırma makineleri ve araçlarının test ve kontrolleri, her çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından ve çelik halatlar, zincirler, kancalar, sapanlar, kasnaklar, frenler ve otomatik durdurucular, (Standartlarda süre belirtilmemişse) YILDA BİR yapılmalıdır.

Asansörler YILDA BİR; İnsan ve yük taşıyan asansörlerin periyodik kontrolleri 24 Haziran 2015 tarihli ve 29396 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliğinde belirtilen hususlara göre yapılır.

Yürüyen merdiven ve bantlar YILDA BİR yapılmalıdır.

Forklift, tranpalet, lift vb. istif makinaları YILDA BİR yapılmalıdır.

Yapı iskeleleri 6 AYDA 1 yapılmalıdır.

Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri, MAKİNE MÜHENDİSLERİ VE MAKİNE TEKNİKER VEYA YÜKSEK TEKNİKERLERİ tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerin tahribatsız muayene yöntemleri ile yapılması durumunda, bu kontroller sadece TS EN 473 standardına göre eğitim almış mühendisler ve aynı eğitimi almış tekniker veya yüksek teknikerler tarafından yapılabilir.

Vinçlerin periyodik kontrolünde uygulanan yük testlerinin “ASME B30.17” standardına uygun olarak nominal yükte yapılması durumunda; gerçekleştirilen periyodik kontrole ek olarak vinçler, YILDA EN AZ BİR uygun tahribatsız muayene yöntemleri ile kontrol edilir ve nominal yüke maruz bırakarak vinçlerin taşıyıcı kirişlerinde sehim kontrolü yapılır.”


Basınçlı Kaplar Periyodik Kontrolleri Nedir? Kim Yapar?

Basınçlı Kapların test ve kontrolleri; imalinin bitiminden sonra ve monte edilip kullanılmaya başlanmadan önce veya yapılan değişiklik ve büyük onarımlardan sonra, en az üç ay kullanılmayıp yeniden servise girmeleri halinde ise tekrar kullanmaya başlanmadan önce ve herhalde periyodik olarak YILDA BİR yapılmalıdır.

Taşınabilir Gaz Tüpleri 3 YILDA BİR yapılmalıdır.

Sıvılaştırılmış Gaz Tankları (Yerüstü Ve Yeraltı) 10 YILDA 1 yapılmalıdır.

Tehlikeli Sıvıların Bulunduğu Tank Ve Depolar 10 YILDA 1 yapılmalıdır.

LPG tanklarında bulunan emniyet valfleri 5 YILDA BİR yapılmalıdır.

Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, MAKİNE MÜHENDİSLERİ , METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLERİ VE MAKİNE TEKNİKER VEYA YÜKSEK TEKNİKERLERİ tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerin tahribatsız muayene yöntemleri ile yapılması durumunda, TS EN ISO 9712 standardına göre eğitim almış mühendisler ve aynı eğitimi almış teknikerler tarafından yapılabilir.


Tesisatların Periyodik Kontrolleri Nedir? Kim Yapar?

Tesisatların periyodik kontrolleri YILDA BİR yapılır.

Elektrik tesisatı, topraklama tesisatı, paratoner tesisatı ile akümülatör ve transformatör ve benzeri elektrik ile ilgili tesisatın periyodik kontrolleri ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ, ELEKTRİK TEKNİKER VEYA YÜKSEK TEKNİKERLERİ tarafından yapılır.

Elektrik dışında kalan diğer tesisatın periyodik kontrolleri MAKİNE MÜHENDİSLERİ, MAKİNE TEKNİKER VEYA YÜKSEK TEKNİKERLERİ tarafından yapılır.

Basınçlı kapların ve mekanik tesisatların periyodik muayeneleri, tahribatsız muayene yöntemleri ile yapılması gerektiği durumlarda muayene personelinin TS EN ISO 9712 standardına göre eğitim almış mühendisler ve aynı eğitimi almış teknikerler tarafından yapılabilir.


Tezgahların Periyodik Kontrolleri Nedir?

Tezgahlara YILDA BİR bakım ve muayene yapılması yeterlidir. Tezgahlarda periyodik kontroller yerine sadece bakım ve muayenenin yeterli bulunmuştur.

Tezgahların bakım ve muayeneleri periyodik kontrol yapan kişilerin Bakanlığa elektronik ortamda kayıt yaptırma zorunluluğu bulunmamaktadır.


Periyodik Kontroller Ne Zaman Yapılabilir?

İş ekipmanları kurulum ve montaj aşamasından sonra, İlk defa kullanılmaya başlamadan önce, Her yer değişikliğinde yapılabilir.