Hizmetlerimiz

Yangın ile Mücadele

Anasayfa

Hizmetlerimiz

Yangın ile Mücadele

Yangın gerek iş güvenliği anlamında gerekse de günlük yaşamımızda en çok karşılaştığımız tehlikelerden biridir. Yangın konusuna genel anlamda çok yabancı olmasakta kısa sürede ortaya çıkardığı sonuçları itibariyle çok önemsenmesi gereken bir konudur. Bu yazımızda yangın nasıl meydana geldiği, tehlikelerinin ne olduğu, yangın sınıfları ve yangın söndürme cihazları gibi konulara değinilmiştir.

1. Yanma Olayı

Yanıcı maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan Kimyasal olaydır. Yanma olayının oluşabilmesi için yanıcı madde, ısı ve oksijenin bir arada bulunması gerekir. Bu yüzden Yangının önlemenin ilk ve En basit yolu ısı veya oksijenden birini uzaklaştırmaya çalışmaktadır.

Yanıcı Maddeye Göre Yanmanın Aşamaları

1.1 Yangın Nedir?

Katı, sıvı veya gaz halindeki yanıcı maddelerin kontrol dışı yanma olayına denir.

1.2 Parlayıcı Madde Nedir ?

Normal şartlar altında buharlaşabilen veya Gaz halinde bulunan ve tutuşma noktası düşük olan sıvı ve gazlara parlayıcı madde denir.

Bu maddeler kolayca tutuşurlar,güç söndürülürler ve büyük hızla yanarlar.

Örnek; benzin, alkol, aseton, toluen, ksilen vb

1.3 Parlama Nedir ?

Kolay alev alabilen maddelerin (parlayıcı) belli oranda hava ile homojen karışımları, çok kolay alev alarak yanmasına sebep olurlar. Bu tür yanma olayına PARLAMA denir.

Kolay alevlenir madde:

a) Enerji uygulaması olmadan, ortam sıcaklığında hava ile temasında ısınabilen ve sonuç olarak alevlenen,

b) Ateş kaynağı ile kısa süreli temasta kendiliğinden yanabilen ve ateş kaynağının uzaklaştırılmasından sonra da yanmaya devam eden kaatı haldeki,

c) Parlama noktası 21 °C 'nin altında olan sıvı haldeki,

d) Su veya nemli hava ile temasında, tehlikeli miktarda, çok kolay alevlenir gaz yayan maddelerdir.

Metanol, Metil İsobutil Keton, Etil Asetat, İsopropil Alkol, Aseton

1.4 Patlama Nedir ?

Çok Hızlı Bir Gaz Genişlemesi İle Genellikle Isı Açığa Çıkmasıyla Meydana Gelen Bir Kimyasal Reaksiyon Veya Değişimdir.

Yüksek Sıcaklık Üreten Ve Genellikle Büyük Miktarlarda Gaz Oluşmasına Neden Olan Hızlı Bir Kimyasal Reaksiyondur.

1.5 Patlayıcı Ortam Nedir ?

Yanıcı Maddelerin Gaz, Buhar, Sis Ve Tozlarının Atmosferik Şartlar Altında Hava İle Oluşturduğu Ve Herhangi Bir Tutuşturucu Kaynakla Temasında Tümüyle Yanabilen Karışımı.

1.6 Patlayıcı Madde Nedir?

Atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya kısmen kapatıldığında ısınma ile kendiliğinden patlayan veya belirlenmiş test koşullarında patlayan, çabucak parlayan katı, sıvı, macunumsu, jelatinimsi haldeki maddelerdir.

2. YANMA ÇEŞİTLERİ

2.1 Yavaş Yanma (Oksidasyon)

1.Yanıcı maddenin bünyesi itibariyle, yanıcı buhar veya gaz meydana getiremediği halde;

2.Yeterli ısının olmaması halinde;

3.Yeterli oksijenin olmaması halinde; yavaş yanma meydana gelmektedir.

Başka bir ifade ile; Yanan maddede alev, ısı, ışık ve korlaşmanın görülmemesi ile oluşan yanmaya denir.

Örneğin; Demir (Fe) ve Bakir (Cu) gibi metallerin, zamanla havanın oksijeni ile birleşmesi sonucunda (FeO ” Demir oksit ” ve CuO ” Bakir oksit ” oluşması) ortama ısı ve ışık açığa çıkarmadan, meydana gelen yanma olayı.

2.2 Kendi Kendine Yanma

Yavaş yanmanın, zamanla hızlı yanma haline dönüşmesidir. Özellikle yağ ve yağlı yüzeyler, normal hava sıcaklığında, oksijen ile birleşmek sureti ile kolayca oksitlenmeye başlar ve oksijen ile yağın birleşmesi sonucu ısı oluşur, bir süre sonra oluşan ısı, alevlenme derecesine ulaşır ve madde kendiliğinden alev alır.

Örnek : Bezir yağına bulaşmış bir bez parçasının,

bir süre sonra kendi kendine alev alarak yanmaya

başlaması gibi.

2.3 Hızlı Yanma

Alevli Yanma; yanmanın bütün belirtileri (alev, ısı, ışık, korlaşma) ile oluştuğu bir

olaydır. Meydana gelen yanıcı buhar ve gazlar oksijenle birleşirken alev meydana

getirirler.

Korlaşma; katı maddelerde yangının son evresinde meydana gelen yüksek ısıdaki

alevsiz yanma şeklidir. (Gazı alınmış kok ve odun kömürleri gibi)

2.4 Parlama-Patlama Şeklinde Yanma

Parlama: Parlayıcı maddelerin hava ile karışımlarının küçük bir kıvılcımla birden alevlenerek hızla yanmasıdır. Örnek; benzin buharının parlaması.

Patlama: İdeal karışımda tutuşan parlayıcı maddenin çok hızlı ve kontrol edilemeyen enerji açığa çıkarmasıdır. Patlama şiddeti olayın gerçekleştiği mekanın kapalılık durumu ile doğru orantılıdır.

2.5 Detonasyon

Kimyasal veya nükleer zincir reaksiyonu tesiri ile patlayıcı maddelerin ani yanması. Patlayıcı maddelerin kimyasal reaksiyon sonucu ani yanmasında, sıcaklığı 4500ºC, ani basıncı 250000 atmosfer civarında, sirayet hızı ses hızının üzerinde ve tahrip gücü (kırıcılığı) yüksek, kor halindeki yanma şeklidir.

(migem maden terimler sözlüğü)

3. YANGIN SINIFLARI

3.1 A Sınıfı Yangınlar

Katı yanıcı maddeler nedeniyle oluşmuş yangınlardır. Adi yangınlar da denir.

Metaller dışındaki yanabilir bütün katı maddeleri kaplar. Odun, kömür, kağıt, pamuk, ot, tahta vb. maddelerin yangınları katı madde yangınlarına örnektir.

Sıvı söndürücü veya Kuru Kimyevi Tozlu söndürücüler kullanılabilir.(En iyi söndürme elemanı SU.)

3.2 B Sınıfı Yangınlar

Yanabilen sıvılar, bu sınıfa girer.

Benzin, benzol, yağlar, yağlı boyalar, katran, alkol, tiner vb. yangınlardır.

Temel özellikleri korsuz ve alevli yanmalarıdır.

Temel söndürme prensibi köpüktür.

Fakat başlangıç ve küçük çaplı yangınlarda Köpüklü söndürücü ve kuru kimyevi tozlar kullanılabilir.

Önemli

B sınıfı yangınların üzerine su atılmaz. Atılan sular, yanıcı maddelerin çevreye akmasına ve yayılmasına neden olur.

3.3 C Sınıfı Yangınlar

Gaz halindeki yanıcı madde yangınlarıdır.

LPG, doğalgaz, metan, amonyak, etan, propan, asetilen, kok gazı, hidrojen vb. gazların yangınlarını kapsar.

Gaz yangınlarına müdahale ederken genel

kural önce gaz akışını kesmek sonra

söndürmektir.

Halokarbonlu söndürücüler ile kuru kimyevi tozlu söndürücüler kullanılabilir.

3.4 D Sınıfı Yangınlar

Yanabilen hafif metal yangınlarıdır

Alüminyum, magnezyum, titanyum, karpit, çinko, sodyum, potasyum yangınları bu sınıfa girer.

Temel özellikleri korlu, alevsiz yüksek sıcaklıkta yanmalarıdır.

Halokarbonlu söndürücüler ile kuru kimyevi tozlu söndürücüler kullanılabilir.

Temel söndürme prensibi boğmadır.

Su kesinlikle kullanılmamalıdır. Çünkü bu yangınlarda yüksek sıcaklık meydana geldiğinden su ayrışmasına, bileşenlerine ayrışmasına ve hidrojen gazı açığa çıkmasına neden olur.

D sınıfı yangınların söndürme maddesi alkali borat bazlı D tipi kuru kimyevi tozdur. Kuru kum ile yanan malzemenin üzeri örtülerek de söndürülebilir.

Önemli

ELEKTRİK YANGINLARI E sınıfı bir yangın türü müdür?

Elektrik, bir yangın türü değildir.

Ancak yangın nedenidir.

Elektrik yangınlarının söndürme maddesi, kuru kimyasal tozlu veya CO2 içerikli YSC dır.

HİÇ BİR SURETTE SU KULLANILMAMALIDIR!!!

Amerika ve İngiltere’de çıkan yangınların %32’si, ülkemizde ise çıkan yangınların %20’si elektrik nedeni ile çıkan yangınlardan oluşmaktadır.

4. YANGIN SEBEPLERİ

4.1 Koruma Önlemlerinin Alınmaması

Nedenlerin başında yangına karşı önlemlerin alınmaması gelmektedir.

Yangın elektrik kontağı, ısıtma sistemleri, LPG tüpleri (evlerde kullanılan tüp gazları), kaynak işleri, patlayıcı parlayıcı maddelerin yeterince korunmaya alınmamasından doğmaktadır.

4.2 Bilgisizlik-Eğitimsizlik

Yangına karşı hangi önlemlerin nasıl alınacağını bilmemek ve bu konuda yeterli eğitimden geçmemek, yangının önemli nedenlerindendir.

İş ekipmanlarının doğru kullanımını bilmemek, soba, kalorifer gibi ısıtma sistemlerini yanlış yerleştirmek, yanıcı yakıcı, kolay tutuşabilecek malzemeleri birarada tutmak yangını davet eder.

4.3 İhmal

Yangın hususunda bilgi sahibi olmak yeterli değildir.

Söndürülmeden atılan bir kibrit veya sigara izmariti, kapatmayı unuttuğumuz LPG tüpü ,ateşi söndürülmemiş ocak, fişi prizde unutulmuş ısıtıcılar gibi ihmaller, büyük yangınlara yol açabilir.

4.4 Kazalar

İstem dışı oluşan olaylardan bazıları da yangına neden olmaktadır.(Kalorifer kazanının patlaması, elektrik kontağı gibi…)

Ancak kendiliğinden gelişen bütün olaylar, başlangıçta yeterli önlemlerin alınması sonucu olabildiği gibi bilgisizliğin de rol oynadığını görebiliyoruz. Temelde bunlar olmaksızın kazaların yol açtığı yangınlar da olmaktadır.

4.5 Sabotaj

Yangına karşı gerekli önlemler alındığı halde; bazı insanlar çeşitli amaç ve kazanç uğruna kasıtlı olarak kişi ve topluma ait bina ve tesisleri yakarak can ve mal kaybına neden olabilir.

4.6 Sıçrama

Kontrol atına alınmış veya alınmamış bir yangın, ihmal veya bilgisizlik sonucu sıçrayarak, yayılarak veyahut parlayıp patlayarak daha büyük boyutlara ulaşması mümkündür.

4.7 Doğa Olayları

Rüzgarlı havalarda kuru dalların birbirine sürtmesi ya da yıldırım düşmesi ve benzeri doğa olayları sonucunda yangın çıkabilir.

Son 10 yılın Tespit Edilmiş Yangın Nedenlerine baktığımızda