Titreşim ölçümü İle Alakalı Yasal Mevzuat Var Mıdır?
22 Ağustos 2013 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 28743 sayılı ÇALIŞANLARIN TİTREŞİMLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK yayınlanmıştır.
20 Haziran 2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 uncu maddesine dayandırılmıştır.
25 Haziran 2002 tarihli ve 2002/44/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
Ölçümler, 20 Ağustos 2013 tarihli ve 28741 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmeliğe göre yapılır.
Tanımlar:
Titreşim; araç, gereç ve makinelerin çalışırken oluşturdukları vibrasyon ve salınım hareketleridir. Titreşimin iki fiziksel değişken ile ifade edilir. Bunlar frekans ve şiddettir.
Titreşimin frekansı; Birim zamandaki titreşim sayısına titreşimin frekansı denir. Birimi Hertz’dir (Hz).
Titreşim Şiddeti; Titreşimin oluştuğu ortamda titreşimden ileri gelen enerjinin hareket yönüne dikey, birim alanda, birim zamandaki akım gücüne, titreşimin şiddeti denir. Birimi (W/cm2) dir.
Bütün vücut titreşimi:; Vücudun tümüne aktarıldığında, çalışanın sağlık ve güvenliği için risk oluşturan, özellikle de bel bölgesinde rahatsızlık ve omurgada travmaya yol açan mekanik titreşimdir.
El-kol titreşimi; İnsanda el-kol sistemine aktarıldığında, çalışanın sağlık ve güvenliği için risk oluşturan ve özellikle de damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklarına yol açan mekanik titreşimdir.
Maruziyet eylem değeri; Aşıldığı durumda, çalışanın titreşime maruziyetinden kaynaklanabilecek risklerin kontrol altına alınmasını gerektiren değerdir.
Maruziyet sınır değeri; Çalışanların değer üzerinde bir titreşime kesinlikle maruz kalmaması gereken değerdir.
Titreşim En Çok Nerelerden Kaynaklanır?
1. Taş kırma makinaları,
2. Kömür ve madencilikte kullanılan pnömatik çekiçler,
3. Ormancılıkta kullanılan taşınabilir testereler,
4. Parlatma ve rende makinaları,
5. Sanayide kullanılan elektrikli el aletleridir.
6. Traktör ve kamyon kullanımı,
7. Dokuma tezgahları,
8. Yol yapım, bakım ve onarım makinaları
9. Çelik konstrüksiyonlu yapılarda olan makina ve tezgahlar
Titreşimin Ne Tür Etkileri Mevcuttur?
- Sürekli gürültüye neden olur.
- Performansı etkiler.
- Cihazlar titreşimden zarar görebilir.
- Cihazda aşınmalar görülebilir.
- Devamlı baş ağrısı olur.
- Göz yuvarlağında devamlı titreşimler olur.
- Uzak görme netliği kayıpları yaşanır.
- Genel denge bozuklukları olur.
- Sırt ve boyun kaslarında sertlik yaşanır.
- Sindirim sistemi rahatsızlıkları gibi sorunlar da yaratabilir.
- Duyu organlarında, (kas, bağ ve eklem algılama sistemlerinde), iç kulak denge organında,derinin duyarlı kıl dibi ve deri altı organlarında, alt ve üst etraf kılcal damar ağında zararlı ve kalıcı etkiler gösterebilir.
El-Kol Titreşimi İçin Maruziyet Değerleri Nelerdir ?
Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri: 5 m/s2
Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet eylem değeri: 2,5 m/s2
Bütün Vücüt Titreşimi İçin Maruziyet Değerleri Nelerdir?
Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri: 1,15 m/s2
Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet eylem değeri: 0,5 m/s2
İşveren Olarak Yükümlülük Mevcut Mudur ?
1. İşveren, çalışanların maruz kaldığı mekanik titreşim düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır.
2. İşveren, ölçümler yaptırarak mekanik titreşime maruziyeti belirler.
3. Değerlendirme ve ölçüm sonuçlarını, gerektiğinde kullanılmak ve denetimlerde gösterilmek üzere uygun bir şekilde saklar.
4. Maruziyet eylem planı hazırlar.
5. İşveren, maruziyetin önlenmesi veya azaltılması çalışmaları yapar.
6. İşvren, maruziyeti, maruziyet sınır değerinin altına indirmek üzere gerekli olan tedbirleri derhal alır.
7. İşveren maruziyet sınır değerinin aşılmasının nedenlerini belirler ve bunun tekrarını önlemek amacıyla, koruma ve önlemeye yönelik gerekli tedbirleri alır.
8. Çalışanların bilgi ve eğitim almasını sağlar.
9. İşveren, çalışanların veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve katılımlarını sağlar.
10. İşveren, çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.
11. İşveren, sağlık gözetimi sonuçlarını dikkate alarak, gerekli koruyucu önlemleri alır.
12. Çalışanların sağlık durumunun gözden geçirilmesi için düzenli bir sağlık gözetiminin uygulanmasını sağlar.
Risk Değerlendirmesi Yapılırken Nelere Dikkat Edilir ?
- Aralıklı titreşim veya tekrarlanan şoklara maruziyet de dahil maruziyetin türü, düzeyi ve süresine,
- Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerlerine,
- Özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkilerine,
- Mekanik titreşim ile çalışma ortamı arasındaki veya mekanik titreşim ile diğer iş ekipmanları arasındaki etkileşimlerin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisine,
- İş ekipmanlarının mekanik titreşim düzeyi hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgilere,
- Mekanik titreşime maruziyet düzeyini azaltacak şekilde tasarlanmış alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığına,
- Bütün vücut titreşimine maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediğine,
- Düşük sıcaklık gibi özel çalışma koşullarına,
- Sağlık gözetiminden elde edilen uygun en güncel bilgilere.
Titreşim Maruziyet Eylem Planında Neler Önemlidir ?
- Maruziyeti azaltan başka çalışma yöntemleri seçilir.
- Mümkün olan en düşük düzeyde titreşim oluşturan, ergonomik tasarlanmış uygun iş ekipmanını seçilir.
- Titreşime maruziyeti azaltmak için bütün vücut titreşimini etkili bir biçimde azaltan oturma yerleri, el-kol sistemine aktarılan titreşimi azaltan el tutma yerleri ve benzeri yardımcı ekipman sağlanır.
- İşyeri, işyeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programları uygulanır.
- İşyeri ve çalışma ortamı uygun şekilde tasarlanır ve düzenlenir.
- İş ekipmanının doğru ve güvenli bir şekilde kullanımı için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitim verilir.
- Maruziyet süresi ve düzeyi sınırlandırılır.
- Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma süreleri düzenlenir.
- Mekanik titreşime maruz kalan çalışana soğuktan ve nemden koruyacak giysi sağlanır.
Çalışanlar Hangi Konularda Eğitim Alabilirler ?
- Mekanik titreşimden kaynaklanabilecek riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla alınan önlemler,
- Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerleri,
- Mekanik titreşimden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesi ve ölçüm sonuçları ile kullanılan iş ekipmanlarından kaynaklanabilecek yaralanmalar,
- Mekanik titreşime bağlı yaralanma belirtilerinin niçin ve nasıl tespit edileceği ve bildirileceği,
- Çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı,
- Mekanik titreşime maruziyeti en aza indirecek güvenli çalışma uygulamaları
Maruziyetler Neye Göre Değerlendirilir ?
- TS EN ISO 5349-1 “Mekanik Titreşim – Kişilerin Maruz Kaldığı Elle İletilen Titreşimin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi-Bölüm 1: Genel Kurallar”
- TS EN ISO 5349-2 “Mekanik Titreşim – Kişilerin Maruz Kaldığı, Elden Vücuda İletilen Titreşimin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi – Bölüm 2: İşyerlerinde Ölçme Yapmak için Pratik Kılavuz”
- TS EN 1032+A1:2011 “Mekanik Titreşim – Titreşim Emisyon Değerinin Belirlenmesi Amacıyla Hareketli Makinelerin Deneye Tabi Tutulması”
- TS ISO 2631-1 “Mekanik Titreşim ve Şok-Tüm Vücut Titreşime Maruz Kalma Değerlendirilmesi-Bölüm 1:Genel Kurallar” standartlarına ve bu standartların en güncel hallerine göre yapılır.
Titreşimden Korunma Yolları Nelerdir ?
- Titreşimi kaynaktan kesmeye çalışma, titreşim oluşumunu azaltma veya tamamen yok etme yapılır.
- Maruziyet süresinin azaltılması yapılır.
- Kişisel koruyucu araçlar kullanılması sağlanır.
- Titreşimin yayılması, şiddetlenmesi ve yankılanması önlenir.
- Çalışanlar izole edilerek çalışılır.
Hangi konularda hizmet vermekteyiz ?
- Çevresel Titreşim Ölçümleri
- Madencilik-Hava Şoku ve Yer Titreşim Ölçümü
- Mekanik Titreşim ve Şok Ölçümleri
- Binalarda, Makine ve Teçhizatlardan Kaynaklı Titreşimin Belirlenmesi
- Gürültü İzni Kapsamında Titreşim Ölçüm ve Akustik Raporu
