Gürültü Ölçümü İle Alakalı Yasal Mevzuat Var Mıdır?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 28 Temmuz 2013 tarihinde 28721 sayılı ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK yayınlamıştır.
Yönetmelik 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerinde uygulanmaktadır.
Gürültü Ölçümleri TS 2607 ISO 1999:2005 Akustik–İş yerinde maruz kalınan gürültünün tayini yapılmaktadır.
Amaç Nedir?
Çalışanların gürültüye maruz kalmaları sonucu oluşabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden, özellikle işitme ile ilgili risklerden korunmaları için asgari gereklilikleri belirlemektir.
Gürültü Nedir?
İnsanlar üzerinde olumsuz etki yapan ve hoşa gitmeyen seslere gürültü denir.
Genellikle yapay olarak ortaya çıkar ve niteliği ve niceliği bozulmuş, arzu edilmeyen seslerdir.
Gürültünün Genel Olarak Etkileri Nelerdir?
- İnsan sağlık ve konforu üzerindeki etkileri ile işitme hasarları görülen fiziksel etkileri
- Vücut aktivitesinde görülen fizyolojik etkileri
- Rahatsızlık, sinirlilik gibi psikolojik etkileri
- İş veriminin azalması,
- Seslerin algılanmaması gibi performans üzerindeki etkileri görülebilir.
Gürültünün İşçi Sağlığı Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
- İşçileri huzursuz eder.
- Dikkatin dağılmasına neden olur.
- Sinirlenme ve heyecanlanma gibi istenmeyen davranış bozuklukları görülür.
- Sözel iletişimi etkiler.
- Uyku düzenini bozar.
- İşitme duyusu ve yollarında zarara yol açar.
- Karakter değişikliklerine neden olur.
Gürültünün İşletmeye Etkileri Nelerdir?
- Hatalı üretim oranını arttırır.
- Verim azalır.
- İş kazalarına neden olur.
- Huzursuzluk ortamı artar.
- İşletme hakkındaki önyargılar artar.
- Çalışma koşullarına bağlı olarak iş bırakma eylemleri artar ve üretim aksamasına neden olur.
- İşletme yasalar karşısında zor durumda kalır.
- Viziteye çıkan işçi sayısında ve sağlık harcamalarında artış görülür.
- Zaman kayıpları artar.
İlgili Terimler Nelerdir?
- dB : Birbirinden mertebe farklılıkları gösteren, nicelikleri anlamlı olarak ifade etmede kullanılan logaritmik bir ölçektir.
- dBA : İnsan işitme sisteminin düşük şiddetteki seslere karşı en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekanslara daha fazla ağırlık veren, A ağırlıklı ses seviyesi olarak tabir edilen ve gürültünün etkilerinin değerlendirilmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılan bir ses seviyesi ölçütüdür.
Maruziyet Eylem Değeri
- Günlük gürültü maruziyet düzeyi (8saat) dB(A): En yüksek ses basıncının ve anlık darbeli gürültünün de dahil olduğu A-ağırlıklı bütün gürültü maruziyet düzeylerinin, 8 saatlik bir iş günü için zaman ağırlıklı ortalamasıdır.
- Haftalık gürültü maruziyet düzeyi (LEX, 8saat): A-ağırlıklı günlük gürültü maruziyet düzeylerinin, 8 saatlik 5 iş gününden oluşan bir hafta için zaman ağırlıklı ortalamasıdır.
En düşük maruziyet eylem değeri: 80 dB(A)
En yüksek maruziyet eylem değeri: 85 dB(A)
Maruziyet sınır değeri: 87 dB(A)
HAFTALIK GÜRÜLTÜ MARUZİYET DÜZEYİ, 87 DB(A) MARUZİYET SINIR DEĞERİNİ AŞAMAZ!
MARUZİYET NASIL BELİRLENİR, İŞVERENİN ROLÜ NEDİR ?
İşverenin bu konuda yükümlülüğü vardır. İşveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır ve risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırarak maruziyeti belirler.
RİSK DEĞERLENDİRME NASIL YAPILIR ?
1. Anlık darbeli gürültüye maruziyet dahil maruziyetin türü, düzeyi ve süresi,
2. Maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerleri,
3. Özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkileri,
4. İşle ilgili maddeler ile gürültü arasındaki ve titreşim ile gürültü arasındaki etkileşimlerin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan etkisi,
5. Kaza riskini azaltmak için kullanılan ve çalışanlar tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer seslerin gürültü ile etkileşiminin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisi,
6. İş ekipmanlarının gürültü emisyonu hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgileri,
7. Gürültü emisyonunu azaltan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığı,
8. Gürültüye maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediği,
9. Sağlık gözetiminde elde edinilen güncel bilgiler,
10. Yeterli korumayı sağlayabilecek kulak koruyucularının bulunup bulunmadığı belirlenir.
MARUZİYET NASIL ÖNLENEBİLİR YA DA AZALTILABİLİR ?
1. İşveren, gürültüye maruziyetten kaynaklanan risklerin kaynağında yok edilmesini veya en aza indirilmesini sağlar ve hangi tedbirlerin alınacağını belirler.
2. Gürültüye maruziyetin daha az olduğu başka çalışma yöntemleri seçilir.
3. Yapılan işe göre mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanı seçilir.
4. İşyeri ve çalışılan yerler uygun şekilde tasarlanır ve düzenlenir.
5. İş ekipmanını doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitim verilir.
6. Gürültü teknik yollarla azaltılabilir:
- Hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması,
- Yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması,
7. İşyeri, işyeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programları uygulanır.
8. İş organizasyonu uygulanır
9. Maruziyet süresi ve düzeyi sınırlandırılır.
10. Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma süreleri düzenlenir.
MARUZİYET DEĞERİ AŞILIRSA NE OLUR ?
1. İşveren; bir eylem planı oluşturur ve uygulamaya koyar.
2. Gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretler. İşaretlenen alanların sınırları belirlenip, bu alanlara girişlerin kontrollü yapılması sağlanır.
3. İşveren, çalışanların dinlenmesi için ayrılan yerlerdeki gürültü düzeyinin, bu yerlerin kullanım şartları ve amacına uygun olmasını sağlar.
KİŞİSEL KORUNMA MÜMKÜN MÜDÜR ?
1. İşveren; Çalışanın gürültüye maruziyeti en düşük maruziyet eylem değerlerini aştığında, kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır halde bulundurur.
2. Çalışanın gürültüye maruziyeti en yüksek maruziyet eylem değerlerine ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulak koruyucu donanımların çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlar ve denetler.
3. Kulak koruyucu donanımların kullanılmasını sağlamak için her türlü çabayı gösterir ve kişisel korunma tedbirlerinin etkinliğini kontrol eder.
4. Kişisel koruyucu, işitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir.
5. Kişisel koruyucu, kullanılacak ortama en uygun olmalıdır.
EĞİTİM ŞART!
- Gürültüden kaynaklanabilecek riskler,
- Gürültüden kaynaklanabilecek riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla alınan tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanacağı şartlar,
- Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerleri,
- Gürültüden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesi ve gürültü ölçümünün sonuçları ile bunların önemi,
- Kulak koruyucularının doğru kullanılması,
- İşyerinde gürültüye bağlı işitme kaybı belirtisinin tespit ve bildiriminin nasıl ve neden yapılacağı,
- Bakanlıkça sağlık gözetimine ilişkin çıkarılacak ilgili mevzuat hükümlerine ve çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı ve sağlık gözetiminin amacı,
- Gürültü maruziyetini en aza indirecek güvenli çalışma uygulamaları,
KONULARI İLE ALAKALI EĞİTİMLER VERİLMELİDİR.
GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜNÜ İŞYERİNDE NASIL YAPTIRABİLİRİM?
2 şekilde destek alabilirsiniz:
1. Kişisel gürültü ölçümü
2. Ortam gürültü ölçümü
GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜNÜ NE ZAMAN YENİLEMELİYİM ?
Mevzuatta yenilenme ile ilgili zorunluluk bulunmamaktadır.
6 ayda bir kez periyodik olarak gürültü ölçümü yaptırılmalıdır. Gürültü Ölçümü Periyodu tartışmalı bir konu olsa da yılda en az 1-2 kez yaptırmak herhangi ekipman değişikliğinde yaptırmak yerinde bir uygulama olacaktır.
Gürültü Ölçümü yapan firmalar ararken veya karar verirken referanslarına, gürültü ölçüm cihazının niteliğine, raporlarının gürültü yönetmeliğine uygunluğuna bakmanızda fayda var. Çevresel ve kişisel Gürültü Ölçümü için yüzlerce deneyimi ve uzman kadrosu olan firmamıza güvenebilirsiniz.
